انواع خطا

خطا

مقدار کمیت انداره گیری شده منهای مقدار کمیت مرجع

یادآوری: به دلیل عدم امکان تعیین مقدار واقعی(مرجع) از مقدار توافقی استفاده می شود

خطای تصادفی

خطای تصادفي عبارتست از نتيجه اندازه گيري منهاي ميانگين نتايجي كه از انجام تعداد نامحدودي اندازه گيري يك اندازه ده در شرايط تكرارپذير بدست ميآيد.

 يادآوري: از آنجا که تعداد اندازه گيري هايي که ميتوان انجام داد محدود است خطاي تصادفي را فقط با تخمين ميتوان تعيين کرد.

يادآوري 2:خطاي تصادفي را نميتوان از بين برد، فقط ميتوان آن را کاهش داد.

 خطای سیستماتیک

مولفه ی خطای اندازه گیری که در تکرار اندازه گیری ها ثابت می ماند یا با یک روند قابل پیش بینی تغییر می کند.

یادآوری:خطای اندازه گیری سیستماتیک و علل آن می تواند معلوم یا نامعلوم باشد. برای جبران یک خطای اندازه گیری سیستماتیک معلوم، می توان تصحیح اعمال کرد.

آزمايشگاه ميتواند با استفاده از روش هاي زير خطاي سيستماتيک خود را تعيين نماید.

• با استفاده از مواد مرجع گواهي شده (CRM)
• مقايسات بين آزمايشگاهي
• کاليبراسيون

یادآوری: دانشمندان تجربی، تمایز اساسی بین سه نوع خطا قائل شده اند. این سه نوع خطا، به عنوان خطاهای درشت، تصادفی و سیستماتیک شناخته می شوند. خطاهای درشت به سادگی توصیف می شوند که لاجرم باید کنار گذاشته شوند و آزمون مجددا تکرار شوند. مثال هایی در این مورد شامل خرابی دستگاه، ریختن یا سرریز شدن ناگهانی یک نمونه موجود در بوته و یا کشف خطای انسانی می باشد. 

یادآوری:خطای اندازه گیری نباید با خطای تولید یا خطای انسانی اشتباه گرفته شود.

به طور خلاصه، دقت نماینده خطای تصادفی و انحراف به یکسو نماینده خطای سیستماتیک است و صحت، یعنی نزدیکی جواب انفرادی یا مقدار میانگین به مقدار حقیقی

مثال:چهار آزمون گر هر کدام 5 بار یک ماده مرجع با مقدار معلوم 10/00میلی لیتر را مورد آزمون قرار می دهند، خطاهای تصادفی و سیستماتیک هر یک را با استفاده از مینی تب مورد بررسی قرار دهید.

آزمون گر	نتایج
الف	10.08	10.11	10.09	10.10	10.12
ب	9.88	10.14	10.03	9.8	10.21
ج	10.19	9.79	9.69	10.5	9.78
د	10.04	9.98	10.02	9.97	10.04

تجزیه و تحلیل:

آزمون گر	دقت	صحت	نظریه
الف	دقیق	منحرف به یکسو	ناصحیح
ب	غیر دقیق	غیر منحرف به یکسو	صحیح
ج	غیر دقیق	منحرف به یکسو	ناصحیح
د	دقیق	غیر منحرف به یکسو	صحیح