تحليل سناريو
بررسي اجمالي تحليل سناريو
تحليل سناريو نامي است كه به روش توصيفي داده شده است كه چگونگي تغييرات ممكن آينده را بررسي مي كند. اين روش مي تواند براي شناسايي ريسك ها با درنظرگرفتن توسعه ها و بررسي هاي آينده استفاده شود. مجموعه سناريو «بهترين حالت»، «بدترين حالت»، و «حالت مورد انتظار» را منعكس مي كند. مي تواند براي تحليل پيامدهاي بالقوه و احتمالات آنها در هر سناريو به عنوان تحليل حساسيت در زمان تحليل ريسك استفاده شود.
قدرت تحليل سناريو با تغييرات بزرگ ايجاد شده در 50 سال گذشته در تكنولوژي، سلايق مصرف كنندگان، نگرش هاي اجتماعي و غيره نشان داده شده است. تحليل سناريو نمي تواند احتمال تغييرات را پيش بيني كند اما مي تواند شامل پيامدها باشد و به سازمان ها كمك كند تا نقاط قوت خود را افزايش داده و انعطاف پذيري مورد نياز را براي انطباق با تغييرات پيش بيني شده به وجود آورند.
كاركرد تحليل سناريو
تحليل سناريو مي تواند پيشتيباني براي ايجاد سياست هاي تصميم گيري و طراحي استراتژي هاي آينده با درنظرگيري فعاليت هاي موجود باشد. مي تواند به عنوان بخشي از سه قسمت ارزيابي ريسك باشد. براي شناسايي و تحليل ريسك، مجموعه سناريوهاي بهترين حالت، بدترين حالت و حالت مورد انتظار مي تواند براي شناسايي اتفاقاتي كه تحت شرايط خاصي ممكن است روي دهد، استفاده شود و پيامدهاي بالقوه و احتمالات را براي هر سناريو تحليل كند.
تحليل سناريو ممكن است براي پيش بيني به وجود آمدن تهديدات و فرصت هاي احتمالي استفاده شود و مي تواند براي كليه حالات ريسك در دو چارچوب كوتاه و بلندمدت استفاده شود. در
چارچوب كوتاه مدت و داده هاي مناسب، احتمالات سناريو از برونيابي حالت موجود استفاده مي شود. براي چارچوب هاي بلندمدت يا داده هاي ضعيف، تحليل سناريو بيشتر خلاقانه مي شود و مي تواند به تحليل هاي آينده ارجاع داده شود.
تحليل سناريو هنگامي مفيد است كه تفاوت هاي توزيعي شديدي بين خروجي هاي مثبت و خروجي هاي منفي در فضا، زمان و گروه جامعه يا سازمان وجود دارد.
ورودي های
بررسي اجمالي تحليل سناريو
تحليل سناريو نامي است كه به روش توصيفي داده شده است كه چگونگي تغييرات ممكن آينده را بررسي مي كند. اين روش مي تواند براي شناسايي ريسك ها با درنظرگرفتن توسعه ها و بررسي هاي آينده استفاده شود. مجموعه سناريو «بهترين حالت»، «بدترين حالت»، و «حالت مورد انتظار» را منعكس مي كند. مي تواند براي تحليل پيامدهاي بالقوه و احتمالات آنها در هر سناريو به عنوان تحليل حساسيت در زمان تحليل ريسك استفاده شود.
قدرت تحليل سناريو با تغييرات بزرگ ايجاد شده در 50 سال گذشته در تكنولوژي، سلايق مصرف كنندگان، نگرش هاي اجتماعي و غيره نشان داده شده است. تحليل سناريو نمي تواند احتمال تغييرات را پيش بيني كند اما مي تواند شامل پيامدها باشد و به سازمان ها كمك كند تا نقاط قوت خود را افزايش داده و انعطاف پذيري مورد نياز را براي انطباق با تغييرات پيش بيني شده به وجود آورند.
كاركرد تحليل سناريو
تحليل سناريو مي تواند پيشتيباني براي ايجاد سياست هاي تصميم گيري و طراحي استراتژي هاي آينده با درنظرگيري فعاليت هاي موجود باشد. مي تواند به عنوان بخشي از سه قسمت ارزيابي ريسك باشد. براي شناسايي و تحليل ريسك، مجموعه سناريوهاي بهترين حالت، بدترين حالت و حالت مورد انتظار مي تواند براي شناسايي اتفاقاتي كه تحت شرايط خاصي ممكن است روي دهد، استفاده شود و پيامدهاي بالقوه و احتمالات را براي هر سناريو تحليل كند.
تحليل سناريو ممكن است براي پيش بيني به وجود آمدن تهديدات و فرصت هاي احتمالي استفاده شود و مي تواند براي كليه حالات ريسك در دو چارچوب كوتاه و بلندمدت استفاده شود. در
چارچوب كوتاه مدت و داده هاي مناسب، احتمالات سناريو از برونيابي حالت موجود استفاده مي شود. براي چارچوب هاي بلندمدت يا داده هاي ضعيف، تحليل سناريو بيشتر خلاقانه مي شود و مي تواند به تحليل هاي آينده ارجاع داده شود.
تحليل سناريو هنگامي مفيد است كه تفاوت هاي توزيعي شديدي بين خروجي هاي مثبت و خروجي هاي منفي در فضا، زمان و گروه جامعه يا سازمان وجود دارد.
ورودي های
پيشنياز لازم براي تحليل سناريو تيمي از افرادي است كه در بين آن ها دركي از ماهيت تغييرات مرتبط (پيشرفت هاي ممكن در تكنولوژي) و تفكر خلاقانه در مورد آينده موجود باشد، بدون
آنكه لزوماً از گذشته برون يابي كنند. همچنين دسترسي به ادبيات و داده هايي در مورد تغييراتي كه درحال حاضر اتفاق مي افتد، مي تواند مفيد باشد.
فرآيند
ساختار براي تحليل سناريو مي تواند رسمي يا غيررسمي باشد.
ايجاد تيم و كانال هاي ارتباطي مرتبط و درنظر گرفتن تعريف زمينه هاي مسئله و موضوع بايد ر نظر گرفته شود، مرحله بعد شناسايي ماهيت تغييراتي است كه ممكن است روي دهد. نياز به
پژوهش در روندهاي اصلي و زمان احتمالي تغييرات وجود دارد همانگونه كه به تفكر خلاقانه در مورد آينده نياز است.
تغييراتي كه درنظر گرفته مي شوند شامل:
- تغييرات بيروني (مانند تغييرات تكنولوژيك)؛
- تصميماتي كه نياز است در آينده نزديك گرفته شود اما ممكن است خروجي هاي متفاوتي را داشته باشد؛
- نيازهاي ذي نفعان و چگونگي تغييرات ممكن درآنها؛
- تغييرات در محيط كلان (مقرّرات، جمعيت شناسي و غيره) كه بعضي ها اجتناب ناپذير و بعضي ها عدم قطعي خواهند بود.
گاهي اوقات، تغييرات ممكن است منجر به پيامدهايي در ديگر ريسك ها شود. براي مثال، ريسك تغييرات آب و هوايي تغييراتي را در تقاضاي مصرف كنندگان مرتبط با غذا ايجاد مي كند. اين
مي تواند بر غذاهايي كه براي صادرات سودآور هستند تأثير بگذارد همان گونه كه بر غذاهاي محلي تأثير مي گذارد.
اكنون عوامل يا روندهاي كلان و محلي مي تواند براي رتبه بندي (1) اهميت (2) عدم اطمينان ليست شود. توجه ويژه به عواملي است كه مهم ترين و داراي بيشترين عدم اطمينان هستند. عوامل يا روندهاي اساسي در مقابل يكديگر بررسي مي شوند تا محيط توسعه سناريو را، نشان دهند.
مجموعه اي از سناريوها تعريف مي شوند كه هر كدام بر تغييرات قابل قبولي در پارامترها تمركز كرده اند.
يك «داستان» سپس براي هر سناريو نوشته مي شود كه چگونگي حركت از اين نقطه تا اهداف سناريو را بيان مي كند. اين داستان مي تواند شامل جزئيات قابل قبول باشد كه اين به ارزش سناريو مي افزايد.
سناريو مي تواند سپس براي آزمون يا ارزشيابي سؤال اصلي استفاده شود. آزمون هر عامل مهم اما قابل پيش بيني را وارد كرده (الگوهاي مختلف) و سپس «موفقيت» خط مشي (فعاليت) سناريو جديد بررسي مي شود و نتايج «پيش آزمون» كه با سؤالات «چه مي شود اگر» ايجاد شده، اساسي براي فرضيات مدل مي شود.
هنگامي كه سؤالات يا پروپوزال با توجه به جنبه هاي هر سناريو ارزشيابي شد، ممكن است نياز به تغييرات براي تقويت يا كمتر كردن ريسك ها مشاهده شود. همچنين بايد بعضي از شاخص هاي پيشرو كه زمان وقوع تغييرات را نشان مي دهند تا جاي ممكن شناسايي شوند. پايش و پاسخگويي به شاخص هاي پيشرو مي تواند فرصت هايي براي تغييرات در استراتژي طرح ها فراهم كند.
از آنجا كه سناريو «قسمتي» از آينده ممكن را تعريف مي كند، اطمينان از احتمال خروجي خاصي كه اتفاق مي افتد براي انطباق با چارچوب ريسك داراي اهميت است. به عنوان مثال هنگامي كه سناريوهاي بهترين، بدترين و حالت مورد انتظار استفاده مي شوند، تلاش هايي بايد صورت گيرد تا احتمال وقوع هر كدام از سناريوها را تعيين كند.
خروجي ها
شايد مناسب ترين سناريو موجود نباشد اما يكي از آن ها درك واضحي از طيف فعاليت ها و چگونگي اصلاح رويه انتخاب شده فعاليت ها به عنوان شاخص حركت دارد.
نقاط قوت و محدوديت ها
تحليل سناريو طيفي از آينده هاي ممكن را درنظر مي گيرد كه ممكن است به رويكردهاي سنتي كه از طريق استفاده از داده هاي تاريخي، پيش بيني هاي زياد-متوسط-كم را فرض مي كند و پيشامدهاي آينده را ادامه ممكن از روند گذشته مي دانند، ترجيح داشته باشد. براي شرايطي بسيار با ارزش است كه دانش موجود اندكي براي پيش بيني ها وجود دارد يا ريسك ها زمان آينده طولاني تري را درنظر مي گيرند.
اين نقطه قوت البته نقطه ضعفي همراه خود دارد و آن اين است كه در بعضي از سناريوها عدم اطمينان زيادي وجود دارد كه مي تواند غير واقعي باشد. مسئله اصلي براي استفاده از تحليل سناريو دسترس پذيري داده ها، توانايي تحليل گر و تصميم گيرنده در برقراري ايجاد سناريو واقعي است كه تابع كاوش در خروجي هاي ممكن باشد.
خطر استفاده از تحليل سناريو به عنوان ابزار تصميم گيري اين است كه سناريو استفاده شده اساس كافي نداشته باشد؛ داده ها سوداگرانه باشند؛ و نتايج غيرواقعي ناشناخته باشند.
پيشنياز لازم براي تحليل سناريو تيمي از افرادي است كه در بين آن ها دركي از ماهيت تغييرات مرتبط (پيشرفت هاي ممكن در تكنولوژي) و تفكر خلاقانه در مورد آينده موجود باشد، بدون
آنكه لزوماً از گذشته برون يابي كنند. همچنين دسترسي به ادبيات و داده هايي در مورد تغييراتي كه درحال حاضر اتفاق مي افتد، مي تواند مفيد باشد.
فرآيند
ساختار براي تحليل سناريو مي تواند رسمي يا غيررسمي باشد.
ايجاد تيم و كانال هاي ارتباطي مرتبط و درنظر گرفتن تعريف زمينه هاي مسئله و موضوع بايد ر نظر گرفته شود، مرحله بعد شناسايي ماهيت تغييراتي است كه ممكن است روي دهد. نياز به
پژوهش در روندهاي اصلي و زمان احتمالي تغييرات وجود دارد همانگونه كه به تفكر خلاقانه در مورد آينده نياز است.
تغييراتي كه درنظر گرفته مي شوند شامل:
- تغييرات بيروني (مانند تغييرات تكنولوژيك)؛
- تصميماتي كه نياز است در آينده نزديك گرفته شود اما ممكن است خروجي هاي متفاوتي را داشته باشد؛
- نيازهاي ذي نفعان و چگونگي تغييرات ممكن درآنها؛
- تغييرات در محيط كلان (مقرّرات، جمعيت شناسي و غيره) كه بعضي ها اجتناب ناپذير و بعضي ها عدم قطعي خواهند بود.
گاهي اوقات، تغييرات ممكن است منجر به پيامدهايي در ديگر ريسك ها شود. براي مثال، ريسك تغييرات آب و هوايي تغييراتي را در تقاضاي مصرف كنندگان مرتبط با غذا ايجاد مي كند. اين
مي تواند بر غذاهايي كه براي صادرات سودآور هستند تأثير بگذارد همان گونه كه بر غذاهاي محلي تأثير مي گذارد.
اكنون عوامل يا روندهاي كلان و محلي مي تواند براي رتبه بندي (1) اهميت (2) عدم اطمينان ليست شود. توجه ويژه به عواملي است كه مهم ترين و داراي بيشترين عدم اطمينان هستند. عوامل يا روندهاي اساسي در مقابل يكديگر بررسي مي شوند تا محيط توسعه سناريو را، نشان دهند.
مجموعه اي از سناريوها تعريف مي شوند كه هر كدام بر تغييرات قابل قبولي در پارامترها تمركز كرده اند.
يك «داستان» سپس براي هر سناريو نوشته مي شود كه چگونگي حركت از اين نقطه تا اهداف سناريو را بيان مي كند. اين داستان مي تواند شامل جزئيات قابل قبول باشد كه اين به ارزش سناريو مي افزايد.
سناريو مي تواند سپس براي آزمون يا ارزشيابي سؤال اصلي استفاده شود. آزمون هر عامل مهم اما قابل پيش بيني را وارد كرده (الگوهاي مختلف) و سپس «موفقيت» خط مشي (فعاليت) سناريو جديد بررسي مي شود و نتايج «پيش آزمون» كه با سؤالات «چه مي شود اگر» ايجاد شده، اساسي براي فرضيات مدل مي شود.
هنگامي كه سؤالات يا پروپوزال با توجه به جنبه هاي هر سناريو ارزشيابي شد، ممكن است نياز به تغييرات براي تقويت يا كمتر كردن ريسك ها مشاهده شود. همچنين بايد بعضي از شاخص هاي پيشرو كه زمان وقوع تغييرات را نشان مي دهند تا جاي ممكن شناسايي شوند. پايش و پاسخگويي به شاخص هاي پيشرو مي تواند فرصت هايي براي تغييرات در استراتژي طرح ها فراهم كند.
از آنجا كه سناريو «قسمتي» از آينده ممكن را تعريف مي كند، اطمينان از احتمال خروجي خاصي كه اتفاق مي افتد براي انطباق با چارچوب ريسك داراي اهميت است. به عنوان مثال هنگامي كه سناريوهاي بهترين، بدترين و حالت مورد انتظار استفاده مي شوند، تلاش هايي بايد صورت گيرد تا احتمال وقوع هر كدام از سناريوها را تعيين كند.
خروجي ها
شايد مناسب ترين سناريو موجود نباشد اما يكي از آن ها درك واضحي از طيف فعاليت ها و چگونگي اصلاح رويه انتخاب شده فعاليت ها به عنوان شاخص حركت دارد.
نقاط قوت و محدوديت ها
تحليل سناريو طيفي از آينده هاي ممكن را درنظر مي گيرد كه ممكن است به رويكردهاي سنتي كه از طريق استفاده از داده هاي تاريخي، پيش بيني هاي زياد-متوسط-كم را فرض مي كند و پيشامدهاي آينده را ادامه ممكن از روند گذشته مي دانند، ترجيح داشته باشد. براي شرايطي بسيار با ارزش است كه دانش موجود اندكي براي پيش بيني ها وجود دارد يا ريسك ها زمان آينده طولاني تري را درنظر مي گيرند.
اين نقطه قوت البته نقطه ضعفي همراه خود دارد و آن اين است كه در بعضي از سناريوها عدم اطمينان زيادي وجود دارد كه مي تواند غير واقعي باشد. مسئله اصلي براي استفاده از تحليل سناريو دسترس پذيري داده ها، توانايي تحليل گر و تصميم گيرنده در برقراري ايجاد سناريو واقعي است كه تابع كاوش در خروجي هاي ممكن باشد.
خطر استفاده از تحليل سناريو به عنوان ابزار تصميم گيري اين است كه سناريو استفاده شده اساس كافي نداشته باشد؛ داده ها سوداگرانه باشند؛ و نتايج غيرواقعي ناشناخته باشند.
