تحليل پنهان (SA) و تحليل مدار پنهان (SCA)
بررسي اجمالي
تحليل پنهان (SA) روشي براي شناسايي اشتباهات طراحي است. شرايط پنهان، شرايط نهفته سخت افزاري، نرم افزاري يا يكپارچه اي است كه ممكن است علّت اتفاق پيشامد ناخواسته باشد يا ممكن است پيشامد مطلوب را مهار كند و به علّت خرابي اجزا نيست. اين شرايط توسط ماهيت تصادفي و توانايي گريز از شناخت در طول دقيق ترين سيستم هاي آزمون هاي استاندارد مشخص مي شود. شرايط پنهان مي تواند عامل عمليات اشتباه، از دست دادن دسترسي سيستم، تاخير برنامه، يا حتي مرگ يا جراحت پرسنل شود.
كاركرد
تحليل مدار پنهان (SCA) در اواخر دهه 1960 براي ناسا به منظور يكپارچگي و عملكرد طرح هاي آن ايجاد شد. ابزار مفيدي براي كشف مسيرهاي مدار الكتريكي ناخواسته است و كمك به ايجاد راه حلي براي هر كاركرد است. با اين حال، به عنوان تكنيك پيشرفته، ابزارهاي تحليل مدار پنهان هم بايد پيشرفته باشند. تحليل پنهان شامل و فراتر از تحليل مسير پنهاني است. روش مي تواند مسائل سخت افزاري و نرم افزاري موجود در هر تكنولوژي را در خود جاي دهد. ابزار تحليل پنهان مي تواند تحليل هاي متعددي مانند درخت خطا، تحليل حالت خرابي و اثرات (FMEA) تخمين قابليت اطمينان و غيره را در تحليل يكپارچه كند و در زمان و هزينه پروژه صرفه جويي كند.
ورودي ها
تحليل پنهان از فرآيند طراحي، كه در آن از ابزارهاي متفاوتي (شبكه درختان، جنگل، سرنخ ها يا سؤالاتي كه كمك به تحليل گر براي شناسايي شرايط پنهان مي كند) استفاده مي شود تا پيدا كردن نوع خاصي از مسئله منحصربه فرد است. شبكه درختان و جنگل، گروه بندي توپولوژيك از سيستم واقعي است. هر شبكه درخت زيرفعاليت واحدي را بيان مي كند و كليه ورودي هايي كه ممكن است بر نتيجه زير فعاليت اثر داشته باشد را نشان مي دهد. جنگل ها از تركيب شبكه درختان كه منجر به نتيجه سيستم خاصي مي شود ايجاد مي شوند. جنگل مناسب نتايج سيستم را با كليه ورودي هاي مرتبط با آن نشان مي دهد. اين موارد، همراه ديگر چيزها، ورودي براي تحليل مي شود.
فرآيند
مراحل اصلي در تشكيل تحليل پنهان شامل موارد زير است:
- آماده سازي داده ها؛
- ساخت شبكه درخت؛
- ارزشيابي مسيرهاي شبكه؛
- توصيه ها و گزارش نهايي.
خروجي ها
مسير پنهاني، مسير غيرمنتظره يا جريان منطقي درون سيستم است كه تحت شرايط مشخصي، مي تواند كاركرد نامطلوب را ايجاد كند يا از كاركرد مطلوب جلوگيري كند. مسير ممكن است شامل سخت افزار، نرم افزار، اقدامات متصدي، يا تركيبي از اين اجزا باشد. مدار پنهان نتيجه خرابي سخت افزاري نيست اما شرايط مخفي، طراحي سهوي درون سيستم، كدهاي وارده در برنامه هاي نرم افزاري، ناشي از خطاي انساني است. چهار طبقه از مدار پنهان وجود دارد:
الف. مسيرهاي پنهان: مسيرهاي غيرمنتظره كه درطول آن، انرژي، يا توالي منطقي جريان در جهت ناخواسته برقرار است؛
ب. زمان بندي پنهان: رخ دادن پيشامدها در توالي غيرمنتظره يا متناقض؛
پ. پنهان: نمايش مبهم يا نادرست از شرايط فعاليت سيستم كه ممكن است از سيستم يا اقدام نامطلوب متصدي باشد.
ت. علامت پنهان: علامت نادرست يا مبهم از فعاليت سيستم، به عنوان مثال ورودي هاي سيستم، كنترل ها، نمايش مسيرهايي كه باعث استفاده نادرست اپراتور از سيستم شود.
نقاط قوت و محدوديت ها
نقاط قوت شامل موارد زير است:
- تحليل پنهان براي شناسايي اشتباهات طراحي مناسب است؛
- هنگامي كه در ارتباط با HAZOP استفاده مي شود، عالي كار مي كند؛
- براي استفاده در سيستم هاي چند حالته مانند كارخانجات اتوماتيك يا نيمه اتوماتيك بسيار خوب است.
محدوديت ها ممكن است شامل:
- اين فرآيند تا حدودي متفاوت است و وابسته به استفاده در مدارهاي الكتريكي، فرآيندهاي توليد، تجهيزات مكانيكي يا نرم افزارها است؛
- روش وابسته به تعيين صحيح شبكه درختان است.
